CƠ SỞ VẬT CHẤT CỦA TRƯỜNG MẦM NON TƯ THỤC: BỨC TRANH SÁNG - TỐI
By Vietnam Canada Preschool Team
Lời nói đầu
Đã qua lâu rồi thời kỳ kinh tế khó khăn, cuộc sống túng thiếu mọi mặt của những năm đầu sau chiến tranh. Thời đó, chúng ta phải chấp nhận việc tận dụng các công trình có sẵn như: nhà phố, công sở, biệt thự cũ,… để làm trường lớp như một giải pháp duy nhất mà không có lựa chọn nào khác. Chính sự tận dụng chắp vá này đã ảnh hưởng rất lớn đến việc phát triển về mọi mặt của các em, nhất là về thể chất, khả năng tự tìm tòi khám phá và tư duy độc lập. Hiểu rõ vấn đề này hơn ai hết, Tiến sĩ Huỳnh Công Minh, nguyên Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Tp.HCM đã từng nói: “Ngày xưa chúng ta đi học để biết đọc, biết viết, chỉ cần có một chỗ ngồi trong lớp có che nắng che mưa là được, nhưng ngày nay học trò của chúng ta không chỉ biết đọc, biết viết mà thông qua thiết bị học tập học sinh phải biết cả thế giới xung quanh và sự phát triển không ngừng của xã hội để chuẩn bị cho bản thân hội nhập ngay từ trên ghế nhà trường. Cơ sở vật chất kỹ thuật nhà trường phải đảm bảo tính cập nhật, thực tế, phù hợp với đời sống hàng ngày và hấp dẫn, thu hút học sinh học tập. Cố gắng tránh sự vay mượn giả tạo, “gặp đâu làm đấy” một cách tùy tiện làm mất tính khoa học”.
Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng trẻ mẫu giáo ở bậc học mầm non cần có một môi truờng vui chơi, khám phá và trải nghiệm lý tưởng để các em phát triển toàn diện, cởi mở, thân thiện và giàu tính sáng tạo. Đó là một khởi đầu tốt nhất cho những bước đi đầu tiên trong hành trình học tập lâu dài của trẻ.
Nhìn lại thực tế các trường mầm non tư thục tại thành phố Hồ Chí Minh, không khó để nhận thấy một số trường được thiết kế, xây dựng rất bài bản bởi các nhà đầu tư giáo dục có tâm huyết, có tầm nhìn. Các ngôi trường này ngay từ đầu được kiến trúc sư thiết kế và các nhà thầu uy tín thi công xây dựng mới hoàn toàn. Tại đây, các khu vực phòng chức năng, cảnh quan, sân chơi, hồ bơi,… được sắp xếp hài hòa, khoa học và đẹp mắt. Nếu xét về hiệu quả kinh tế thì những cơ sở này không thể thu hồi vốn ngay trong vài năm, cũng không thể phát triển nhanh thành chuỗi như kiểu “nấm mọc sau mưa” được. Đơn giản là vì với mỗi ngôi trường như vậy, nhà đầu tư buộc phải dồn tất cả sức lực và tâm huyết của mình mới hoàn thành được. Nhưng ngược lại, phần thưởng mà họ nhận được chính là giá trị thực sự đem lại cho xã hội, cho khách hàng của họ, cũng chính là con em của chúng ta. Các bé ở đây được sinh hoạt, chăm sóc và học tập trong một môi trường chuẩn mực về giáo dục. Nhờ đó,các bé có thể phát triển tối đa những tiềm năng về cả thể chất lẫn trí tuệ, tâm hồn. Chuẩn bị sẵn sàng hành trang để tự tin chinh phục thế giới phẳng rộng lớn khi trưởng thành.
Thực trạng trường mầm non ở Tp.HCM hiện nay
Không khó để nhận ra ngay tại thành phố lớn nhất Việt Nam vẫn còn nhiều trường mầm non tư thục được hình thành từ việc cải tạo những ngôi nhà để ở, thậm chí là quán cà phê, quán nhậu hay nhà trọ. Do lợi nhuận trước mắt, những nhà đầu tư dạng này không ngần ngại thuê mướn những mặt bằng vốn ngay từ đầu không được thiết kế xây dựng để làm trường học. Sau đó, họ cải tạo và sơn phết lại rồi vội vã lập thủ tục thành lập trường mầm non tư thục. Thậm chí còn lập thành các chuỗi hệ thống trường mang tên quốc tế mỹ miều với mức thu học phí khủng. Đây chính là điển hình của cách làm “vay mượn, gặp đâu làm đấy một cách tùy tiện làm mất tính khoa học” như tiến sĩ Huỳnh Công Minh đã nói.
Một điểm chung dễ nhận ra ở các ngôi trường này là cho dù việc sửa chữa, cải tạo có khéo léo đến đâu thì cũng không thể giấu được công năng của công trình cũ trước đây. Ví dụ, trường mầm non cải tạo từ nhà ở thường có các phòng học, phòng chức năng nhỏ không đủ diện tích theo chuẩn, không đủ ánh sáng và thông gió tự nhiên, nhà vệ sinh nhỏ hẹp hoặc 2-3 phòng phải dùng chung một nhà vệ sinh. Trường dạng này cũng không có những phòng diện tích lớn để làm phòng chức năng đặc biệt phục vụ cho các bé như: phòng ăn lớn, hội trường, phòng chơi lớn trong nhà. Còn đối với các công trình quán cà phê, nhà hàng cải tạo thành trường học thì: diện tích sân chơi không tập trung và không đủ lớn cho các bé vui chơi thỏa thích. Thông thường sân vườn của các quán caphe, nhà hàng thường đươc bố trí phía tiếp giáp với mặt tiền, sát đường giao thông, do đó không phù hợp với công năng trường mầm non (sân chơi phải bố trí tập trung và tránh vị trí sát đường giao thông do ô nhiễm bụi bặm và tiếng ồn).
Thế nào là một trường mầm non tốt nhất ??
Một ngôi trường mầm non tốt phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ trong sinh hoạt, vui chơi nhằm hạn chế ở mức thấp nhất các nguy cơ tai nạn đáng tiếc. Đồng thời, yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm và chăm sóc dinh dưỡng tiêu chuẩn cho các bé phải được đáp ứng. Muốn vậy, tất cả các phòng chức năng và các không gian sân chơi, hồ bơi,…ngay từ khâu thiết kế ban đầu phải được bố trí khoa học, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, quy chuẩn thiết kế về trường lớp. Các trang thiết bị của trường cũng phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ em, nghĩa là phải được chế tạo từ những vật liệu tốt, an toàn, cung cấp bởi các nhà sản xuất uy tín, có thương hiệu được thị trường công nhận. Ví dụ: bàn ghế, học cụ nên được làm từ bằng gỗ tự nhiên và sơn loại sơn an toàn; các thiết bị chơi vận động của các thương hiệu quốc tế uy tín, sử dụng các loại vật liệu nhựa composite chất lượng cao, an toàn cho người sử dụng.
Đối với các trường có hồ bơi,việc dùng hóa chất như clo cho trực tiếp vào hồ để khử trùng nước là điều cấm kỵ vì sẽ làm tổn thương làn da mỏng manh của bé khi sử dụng trong thời gian dài. Hệ thống nhà bếp phải được thiết kế “một chiều” với đầy đủ các trang thiết bị bếp công nghiệp hiện đại để có thể tạo ra những buổi ăn ngon miệng, hợp vệ sinh và giàu dinh dưỡng cho bé yêu. Các trường mầm non nên dành quỹ đất đủ lớn để tạo vườn rau xanh đúng chuẩn organic với đầy đủ các loại rau xanh và quả, củ như: xà lách, cải, rau muống, cà chua, mướp hương, bầu,… vừa cung cấp đầy đủ nguồn rau củ sạch cho cả trường, vừa là nơi để cho các bé trải nghiệm cảm giác thú vị thực sự khi biến mình thành những người nông dân chính hiệu
Nói tóm lại, cơ sở vật chất trường mầm non ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển về thể chất, tinh thần và tâm hồn của con bạn trong suốt thời gian học và cho cả giai đoạn lâu dài về sau. Do đó, khi chọn trường cho con, phụ huynh chúng ta nên dành thời gian quan sát, điều nghiên kĩ càng ngôi trường mà mình dự định cho bé học. Nhất là đối với một ngôi trường mầm non tư thục chất lượng tốt, khi đã chấp nhận mức học phí cao hơn các trường bình thường khác thì không lí do gì con em chúng ta phải chấp nhận sinh hoạt, vui chơi và học tập trong một ngôi trường không chuẩn.
Kinh nghiệm thực tế khi chọn trường mầm non cơ sở vật chất tốt như sau:
- Quan sát phòng học các nhóm lớp có đủ diện tích tiêu chuẩn, thoáng mát, tiếp xúc tối đa với thiên nhiên và cây xanh hay không (diện tích phòng ít nhất từ 40-50 m2). Mỗi phòng học phải có nhà vệ sinh riêng được lấy sáng, thông gió tự nhiên qua các cửa sổ (phòng vệ sinh rộng từ 12 -15 m2). Phải có đủ cả sân chơi ngoài trời lẫn sân chơi trong nhà cùng hồ bơi, sân cát, vườn rau sạch, phòng chơi đa năng và các phòng năng khiếu với diện tích rộng lớn, trồng nhiều cây xanh để các bé có thể vui chơi và vận động thỏa thích bất kể thời tiết khô nắng hay mưa ướt. Điều này rất quan trọng để duy trì cho trẻ vận động liên tục mỗi ngày giúp bé phát triển thể chất. Nhiều trường mầm non tuy có sân chơi ngoài trời nhưng thiếu phòng chơi lớn trong nhà nên khi trời mưa thì suốt cả ngày các bé chỉ loay hoay trong các phòng học chật chội.
- Quan sát các trang thiết bị, dụng cụ dạy và học, đồ chơi trong các phòng học, phòng đa năng, sân vườn vui chơi cho các bé phải đảm bảo an toàn, chất lượng cao và đa dạng phong phú hay không (quan sát chất liệu, màu sơn, mức độ chỉn chu về hình dáng tổng thể đến từng chi tiết các món đồ đó). Phụ huynh có thể thắc mắc trực tiếp với người tuyển sinh của nhà trường. Các trường uy tín chất lượng cao sẽ không ngần ngại show cho bạn chứng từ chứng nhận nguồn gốc xuất xứ của các trang thiết bị này.
- Nên tham quan hệ thống bếp nấu và nhà ăn để đánh giá có được trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại, an toàn và hợp vệ sinh hay không. Sở hữu nhà ăn riêng tập trung đủ lớn cho toàn trường là một điểm cộng, vì đây chính là không gian để cho các bé rèn luyện tính tự lập và học cách thức tổ chức buổi ăn hàng ngày. Đây cũng là nơi để các bé thỏa thích biến mình thành những đầu bếp tài ba khi tham gia học làm bánh, chế biến và trang trí các món ăn trong các tiết học thực hành cuộc sống bổ ích. Phòng ăn tập trung phải có không gian rộng rãi, thoáng mát, nhiều ánh sáng tự nhiên và cây xanh, có trang bị máy điều hòa không khí, có bồn rửa tay trước khi bước vào phòng và ngay sau khi ăn xong, màu sắc và trang thiết bị bàn ghế phù hợp với các bé mầm non.
- Đừng ngần ngại tìm hiểu hay hỏi thăm những người hàng xóm sống xung quanh ngôi trường để biết chắc được ngôi trường ấy được thiết kế xây dựng mới hoàn toàn để làm trường học hay chỉ thuê mướn và cải tạo sửa chửa lại từ nhà ở, hàng quán,…
Lời kết
Kết thúc, tác giả hy vọng rằng bài viết sẽ mang lại cho quý phụ huynh, các bạn đọc giả một cái nhìn trực quan nhất, chính xác nhất về một bức tranh trường mầm non tư thục. Xã hội một ngày một phát triển, và ngành giáo dục mầm non cũng có một bước chuyển mình lớn hơn bao giờ hết. Nhiều trường mầm non tư thục được mọc lên, và chúng ta, những người cha người mẹ sẽ quyết định cho con mình theo học trường mần non nào ! Hãy lựa chọn thật chính xác vì trường mầm non là “ngôi nhà thứ 2” của trẻ nhỏ !