fav

By Vietnam Canada Preschool Team

MAria montessori

Tiến sĩ Maria Montessori (1870-1952)  – là 1 nữ bác sĩ đầu tiên của Ý vào thời bấy giờ. Đồng thời, Bà cũng là 1 chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như triết học, giáo dục học, nhân văn học. Là người sáng lập ra phương pháp giáo dục sớm Montessori nổi tiếng đến tận ngày nay.

“Hãy giái phóng những tiềm năng của đứa trẻ và nó sẽ thay đổi để sẵn sàng cho cả thế giới” – Maria Montessori.

Khái niệm GIÁO DỤC SỚM (Early Childhood Education) ? ?

Đây là khái niệm không mới đối với các nước phát triển trên thế giới nhưng ở Việt Nam đề tài này những năm gần đây đã trở thành một trào lưu thu hút sự quan tâm rất lớn của các bậc phụ huynh. Số lượng kết quả tìm kiếm trên google vào tháng 4/2020 đối với từ khóa “giáo dục sớm” là 50.100.000 đã chứng minh phần nào điều đó.

Các bậc cha mẹ đã và đang đầu tư những khoản tiền không nhỏ cho con theo đuổi những trường, lớp, khóa học giáo dục sớm với mong muốn con mình sẽ thông minh hơn, tài giỏi hơn. Tuy nhiên, giáo dục sớm có nội dung cốt lõi là gì? những phương pháp giáo dục sớm phổ biến nào đang được áp dụng trên thế giới và tại Việt Nam cùng với ưu khuyết điểm của chúng? phương pháp nào tốt hơn hay phù hợp hơn cho con mình? thì không phải ai cũng hiểu tường tận. Chính vì vậy, thời gian gần đây mỗi trường mầm non tư thục đều gắn kèm phần giới thiệu về cơ sở trường lớp của mình một phương pháp giáo dục sớm nào đó đang phổ biến trên thế giới, tạo thành một “mê hồn trận” đối với phụ huynh.

Giáo dục sớm là phương pháp giáo dục được bố mẹ áp dụng cho con ngay từ khi mới chào đời. Tuy nhiên, mục đích của nó không phải là để biến những đứa trẻ trở thành thiên tài hay thần đồng theo kiểu như “con tôi mới 4 tuổi nhưng đã biết đọc, biết viết, biết làm toán…” mà là để phát huy tối đa những khả năng và tố chất mà trẻ có. Điều đó giúp trẻ có nền tảng vững chắc về sức khỏe, trí tuệ và nhân cách để trở thành những người có ích cho xã hội. Có vô vàn lợi ích và giá trị mà nội dung giáo dục sớm mang lại cho một đứa trẻ: sự tự tin, linh hoạt, trở nên thông minh với tài năng vượt trội; trẻ thể hiện sự đam mê nhất định trong một số lĩnh vực; trẻ biết yêu thương và gắn bó với gia đình, bạn bè và thế giới xung quanh…

Một số phương pháp giáo dục sớm

reggio

Reggio Emilia

Xuất phát từ Ý vào năm 1945 với tôn chỉ phát triển trẻ theo hướng tự nhiên. Trẻ cần được nhà trường và gia đình trao cho những cơ hội để xây dựng kho kiến thức của mình dựa trên trí tò mò tự nhiên của trẻ.

experts-doman

GLENN DOMAN

Ra đời năm 1955 tại Mỹ. Theo đó, bố mẹ chính là người thầy sẽ dìu dắt và đi theo các con trong quá trình học này. Do giáo sư Glenn Doman phát minh ra – cha đẻ của các phương pháp giáo dục con nhỏ và là người đặt nền móng cho việc giáo dục tại nhà. 

high scope

HIGHSCOPE

Xuất phát từ Quỹ nghiên cứu giáo dục HighScope, được thành lập năm 1970 tại Hoa Kì. Bánh xe HighScope (Wheel of Highscope) là nét đặc trưng về chương trình Highscope. Nó được cấu thành bởi 5 yếu tố: học tập chủ động, đánh giá, tương tác giữa người lớn và trẻ nhỏ, môi trường học tập, chuỗi hoạt động hàng ngày (Daily Routine).

Phương pháp Montessori

Đây là phương pháp có quá trình hình thành, tồn tại và phát triển lâu đời nhất dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ, nhà giáo dục người Ý Maria Montessori (1870-1952). Wikipedia đánh giá Montessori là “phương pháp giáo dục phổ biến trên toàn thế giới” với các giáo án đa dạng như: Toán, Cảm quan, Văn hoá, Ngôn ngữ… giúp bé trưởng thành, tự hoàn thiện bản thân và các phẩm chất, kỹ năng trên nhiều phương diện.

Nền tảng của phương pháp Montessori dựa trên nhu cầu học tập, hoạt động tự nhiên của các bé trong môi trường sống hàng ngày, thể hiện qua việc con tự khám phá, vui chơi, suy nghĩ, giải quyết vấn đề. Môi trường học tập được chuẩn bị hoàn hảo từ học cụ, cảnh quan cho đến con người nhằm hỗ trợ con học mà chơi, chơi mà học đầy sinh động và vô cùng thực tế. Một điều đặc biệt so với tất cả các phương pháp giáo dục sớm khác là Montessori được tổ chức thành hệ thống các hiệp hội nghiên cứu giáo dục chuyên sâu và thường xuyên tổ chức các khóa huấn luyện, đào tạo, sát hạch cấp bằng cho giáo viên trên toàn thế giới, nhất là tại các nước có nền kinh tế, văn hóa và giáo dục phát triển như: Mỹ, Anh, Canada, Hà Lan, Ý, Singapore, Pháp…..Ví dụ như: Hiệp hội Montessori Quốc tế (AMI) là một tổ chức phi chính phủ quốc tế, có đại diện tại Liên Hiệp Quốc và hoạt động phối hợp với UNESCO; hay AMS (Hiệp Hội Montessori Mỹ),…

Phương pháp montessori trong dạy học

Nguồn : Trường mầm non montessori Vietnam Canada Preschool

Lựa chọn phương pháp giáo dục sớm phù hợp cho con của bạn !

Như vậy, có thể thấy các phương pháp giáo dục sớm đang được giới thiệu áp dụng tại Việt Nam đều có nguồn gốc du nhập từ nước ngoài. Mặc dầu các phương pháp khác nhau về thời điểm ra đời cũng như về mặt địa lý, nhưng đều cùng mục đích giúp cho trẻ khai phóng tiềm năng của bản thân và tự do, chủ động trong các hoạt động.

Do đó, thật khó để nói rằng phương pháp này tốt hơn phương pháp kia, hoặc phương pháp kia nổi tiếng hơn phương pháp nọ. Điều quan trọng hơn chính là làm sao áp dụng một cách đúng đắn nhất, chính xác nhất, đầy đủ nhất phương pháp đã có theo đúng tinh thần nguyên bản của nó. Bởi vì, chỉ cần hiểu sai và áp dụng sai bất cứ nội dung nào trong phương pháp theo kiểu “tam sao thất bản” hay “mỗi người hiểu một kiểu” cũng đều rất nguy hiểm, khiến trẻ không những không học được những giá trị cốt lõi đúng đắn của phương pháp mà còn gánh chịu hậu quả khôn lường do những “sáng kiến” tự phát phản khoa học của người giáo viên truyền đạt.

Điều này thực tế là hoàn toàn có thể xảy ra nếu việc áp dụng phương pháp chỉ đơn giản bằng mua giáo trình bản quyền, mua sách, tài liệu từ nước ngoài rồi tự mày mò áp dụng mà không có bất cứ một hệ thống đào tạo, đánh giá hay sát hạch bài bản đối với giáo viên từ những tổ chức uy tín thế giới của chính phương pháp đó.

Phân tích vấn đề theo góc độ như thế, rõ ràng việc chọn phương pháp giáo dục sớm Montessori để dạy và học tại các trường mầm non tư thục ở Việt Nam hiện nay có lẽ là lựa chọn “ổn” nhất. Vì đây không những là phương pháp đã được công nhận và phổ biến rộng rãi trên toàn thế giới mà còn có cả một hệ thống các học viện, hiệp hội uy tín quốc tế không ngừng nghiên cứu phát triển cùng với việc tổ chức các khóa đào tạo, kiểm tra sát hạch và cấp chứng chỉ, văn bằng thường xuyên hàng năm.

Theo thông tin chính thức công bố trên trang web hiệp hội montessori quốc tế, từ năm 2019-2021 có khoảng 147 khóa đào tạo dài hạn cấp bằng diploma cho giáo viên tại hơn 20 nước như: Mỹ, Ý, Pháp, Anh, Nhật Bản, Hàn quốc, Singapore, Việt Nam,… cho thấy phương pháp Montessori chuẩn ngay từ đầu đã rất quan trọng đến việc đào tạo giáo viên và không chấp nhận việc áp dụng méo mó theo kiểu tự nghiên cứu làm sai lệch tính khoa học của nó. Một giáo viên muốn nhận được nhận bằng diploma do MACTE (Montessori Accreditation Council of Teacher Education- cơ quan quốc tế cao nhất quản lý đánh giá và công nhận chất lượng giáo viên Montessori) chứng thực, phải trải qua một chương trình đào tạo dài hạn từ 18-24 tháng với hơn 450 giờ học tập trung cả lý thuyết và thực hành dưới sự giám sát khắt khe của các chuyên gia quốc tế, trước khi trải qua kỳ thi sát hạch cam go để được xét cấp văn bằng có giá trị trên toàn thế giới.

Tiêu chí lựa chọn trường mầm non montessori ?

Tại Hà Nội và Tp Hồ Chí Minh những năm gần đây đã được các hiệp hội, học viện Montessori quốc tế quan tâm tổ chức một số khóa đào tạo ngắn hạn và dài hạn. Mặc dù số lượng khóa học được tổ chức và giáo viên Việt Nam được cấp bằng còn rất ít do những yêu cầu khắt khe nói trên và chi phí mỗi khóa học khá lớn (khoảng trên dưới 6.000 USD). Tuy nhiên, một số ít trường mầm non tư thục uy tín và có tâm huyết vẫn cố gắng theo đuổi mục tiêu đào tạo chất lượng quốc tế để có thể sở hữu những chuyên gia, giáo viên đúng chuẩn nhằm áp dụng phương pháp Montessori nguyên bản một cách khoa học và chính xác nhất. Và như một phần thưởng xứng đáng để bù đắp cho những nỗ lực đó, sự tiến bộ, trưởng thành và phát triển về mọi mặt của các bé theo học tại các ngôi trường này thể hiện rõ nét qua từng ngày, từng tháng. Nhờ hoạt động của đôi bàn tay ở các lĩnh vực khác nhau, trẻ có được những trải nghiệm học tập thú vị và hữu ích,  đạt tới sự phát triển toàn diện về các giác quan, tư duy cũng như tăng cường sự phát triển kỹ năng tự lập, chủ động, sáng tạo và xây dựng mối quan hệ xã hội tốt đẹp trong cuộc sống.

Một phòng học với giáo cụ chuẩn Montessori (nguồn: Trường mầm non Vietnam Canada preschool)

Tuy nhiên, một ngôi trường Montessori chuẩn có giáo viên được đào tạo bài bản với bằng cấp được quốc tế công nhận là chưa đủ. Phương pháp Montessori không chấp nhận sự “cẩu thả, sơ sài” về yếu tố cơ sở vật chất. Trong đó, các phòng học, sân chơi, phòng chức năng, … phải được thiết kế kỹ càng chỉnh chu ngay từ đầu cho một công năng duy nhất là giáo dục mầm non. Cây xanh, ánh sáng tự nhiên và gió trời được tận dụng tối đa trong cũng như ngoài lớp. Trường lớp phải có diện tích đủ rộng và đủ trang thiết bị cho trẻ vận động, sinh hoạt thoải mái như chính ngôi nhà thứ 2 của trẻ. Về chuẩn giáo cụ,từng món giáo cụ phải được thiết kế và chế tạo theo một tiêu chuẩn khắt khe, hầu hết được nhập khẩu tại nước ngoài và làm từ vật liệu gỗ, thân thiện với môi trường. Một lớp học Montessori phải được trang bị đầy đủ giáo cụ về các lĩnh vực toán, khoa học, phát triển ngôn ngữ và các giác quan một cách có trình tự và hiệu quả.

Lời kết

Do mức độ phổ biến rộng rãi và lợi ích to lớn mà phương pháp Montessori đem lại cho nền giáo dục sớm trên thế giới hơn 100 năm qua, không ít các trường ở Việt Nam hiện nay tự cho mình là trường Montessori hoặc trường áp dụng phương pháp Montessori. Tuy vậy, với những thông tin chia sẻ như trên, chúng ta có thể nhận biết nếu một ngôi trường không có đủ hai điều kiện cơ bản nhất: giáo viên phải được đào tạo chính quy có bằng cấp quốc tế về Montessori cộng với cơ sở vật chất trường lớp và học cụ đạt chuẩn thì đó chắc chắn không phải là một trường Montessori đúng nghĩa.

Hi vọng nội dung bài viết sẽ giúp quý phụ huynh có thể chọn được ngôi trường mầm non đủ tin cậy cho con yêu của mình. Và nhất là đừng trì hoãn việc cho bé được tiếp xúc ngayvới phương pháp giáo dục sớm chính thống các bạn nhé!